İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN) uluslararası düzeyde organize olmuş, İnternet Protokolü (IP) adresi alanı tahsisi, protokol tanıtıcı ataması, genel (gTLD) ve ülke kodu (ccTLD) Üst Düzey Alan ismi sistemi yönetimi ve kök sunucu sistemi yönetimi işlevlerinden sorumlu kâr amacı gütmeyen bir kurumdur. Bu servisler ilk olarak ABD hükümeti ile yapılan sözleşme gereği İnternet Tahsisli Sayılar Otoritesi (IANA) ve diğer kurumlar tarafından gerçekleştiriliyordu. Günümüzde IANA’nın işlevini ICANN gerçekleştirmektedir. Özel-kamuya açık bir ortaklık olarak ICANN İnternetin çalışma kararlılığının korunması, rekabetin desteklenmesi, küresel İnternet topluluklarının daha geniş bir katılımla temsilinin sağlanması ve tabandan gelen, uzlaşma temelli süreçlerle görevine uygun politikaların geliştirilmesi için çalışmaktadır.
Alan İsmi Sistemi (DNS) nedir?
Alan İsmi Sistemi (DNS) kullanıcıların İnternet üzerinde yollarını bulmalarına yardımcı olur. İnternet üzerindeki her bilgisayarın “IP adresi” (İnternet Protokolü adresi) ismi verilen eşsiz bir adresi vardır. IP adreslerinin (bir sayı dizisinden oluşurlar) hatırlanmaları zor olduğu için, DNS bu adreslerin yerine tanınan bir harf dizisinin (“alan ismi”) kullanılmasını sağlar. Böylece “142.250.187.163” yazmak yerine “www.google.com.tr” yazabilirsiniz.
ICANN’in rolü nedir?
ICANN, tüm İnternet kullanıcılarının geçerli adresler bulabilmelerini sağlamak üzere evrensel çözülebilirlikten emin olunması için DNS’in teknik unsurlarının yönetiminin koordinasyonundan sorumludur. Bunu İnternet’teki işlemlerde kullanılan eşsiz teknik tanıtıcıların dağıtımını ve Üst Düzey Alan İsimlerinin (.com, .info v.s.) kullanılma yetkilerinin dağıtılmasını gözlemleyerek yapar.
Mali işlemler, İnternet içeriğinin kontrolü, istenmeyen ticari e-postaları (spam) ve veri korumasıyla ilgili kurallar gibi İnternet kullanıcılarını ilgilendiren diğer sorunlar, ICANN’in teknik koordinasyon görevinin dışında kalmaktadır.
ICANN nasıl çalışır?
ICANN’in yapısı içinde hükümetler ve uluslararası anlaşmalarla kurulan organizasyonlar, şirketler, organizasyonlar ve küresel İnternet’in inşa edilmesine ve korumasına katkıda bulunma becerisine sahip bireylerle birlikte ortaklık içinde çalışır. İnternetin yenilikçiliği ve sürekli olarak büyümesi kararlılığının korunmasında yeni zorluklar ortaya çıkarmaktadır. ICANN’in katılımcıları birlikte çalışarak, doğrudan ICANN’in teknik koordinasyon görevi ile ilgili olan sorunlara yönelmektedirler. İleri teknoloji ekonomisinde kendi kendine düzenlemelerin en yüksek düzeye çıkarılması ilkesine uygun olarak, ICANN belki de İnternet topluluğunun çeşitli unsurlarının bir arada çalışmasının en önde gelen örneğidir.
ICANN, politika geliştirme sürecinin yöneten, uluslararası unsurlardan oluşan bir Yönetim Kurulu tarafından yönetilmektedir. ICANN’in Başkanı ICANN’in İnternet topluluğuna karşı çalışma sorumluluğunu yerine getirmesi için üç farklı kıtada çalışan uluslararası bir çalışanlar topluluğunu yönetmektedir.
Hızla değişen teknolojilerin ve ekonomilerin gereksinimlerine yanıt vermek üzere tasarlanan, esnek, hızla uygulanan politika geliştirme süreci üç Destek Organizasyonundan kaynaklanmaktadır. Farklı kullanıcı organizasyonlarından oluşan Danışma Komitesi ve teknik topluluklar Destek Organizasyonları birlikte uygun ve etkili politikalar oluşturulması için çalışırlar. Seksenin üzerinde hükümet Yönetim Kurulu’na Hükümetler Danışma Komitesi aracılığıyla tavsiyelerde bulunmaktadır.
ICANN’in başarıları
ICANN’in son dönemdeki başarıları arasında şunlar bulunmaktadır:
ICANN genel alan ismi (gTLD) kayıtlarında pazar rekabetini oluşturmuş ve bu alan ismi maliyetlerini % 80 oranında düşürerek, tüketicilerin ve şirketlerin alan kayıt ücretleri konusunda yıllık olarak 1 milyar $ tasarruf etmelerini sağlamıştır.
ICANN alan isimleri konusunda 5000’in üzerinde çatışmanın çözülmesini sağlayan bir Tekbiçimli Alan İsmi Çatışmaları Çözümü Politikası (UDRP) geliştirmiştir. UDRP verimli ve düşük maliyetli olmak üzere tasarlanmıştır.
Uygun teknik komiteler ve hisse sahipleri ile koordinasyon içinde çalışarak, ICANN Uluslararasılaştırılmış Alan İsimlerinin (IDN) kullanıma açılması için kılavuz ilkeleri belirlemiştir, böylece dünyadaki yüzlerce dilde alanların kaydedilmesi için yol açılmıştır.
ICANN’in Süren Çalışmaları
2000’de, ICANN yedi yeni gTLD’yi kullanıma sokmuştur: .aero, .biz, .coop, .info, museum, .name ve .pro. ICANN topluluğu halen yeni gLTD’ler eklemek için olasılıkları araştırmaktadır.
Güvenlik ve erişilebilirlikle ilgili topluluk sorunlarına yanıt olarak, ICANN alan ismi kayıtlarının kamuya açık veritabanı olan Whois’le ilgili olarak çeşitli atölye çalışmalarını barındırmaktadır.
IPv6’nın, yeni IP adresi numaralandırma protokolünü kullanıma girmesiyle, küresel ağın karşılıklı çalışabilirliği ICANN’in temel görevi olmaya devam etmektedir.
ICANN Katılımlara Açıktır
ICANN’in teknik koordinasyon görevi ile olduğu sürece ICANN’e katılım küresel İnternet politikalarına ilgi duyan herkese açıktır. ICANN web sitesi üzerinden ulaşılabilen çok sayıda çevrimiçi forum sunmaktadır ve Destek Organizasyonları ve Danışma Komitelerinin katılımcılara açık etkin postalaşma listeleri bulunmaktadır.
Ek olarak, ICANN yıl boyunca kamuya açık toplantılar yapmaktadır. Son toplantılar Bükreş, Montreal, Şanghay, Rio de Janeiro ve Akra’da gerçekleştirilmiştir.