XML Nedir?

XML, eXtensible Markup Language (Genişletilebilir İşaretleme Dili), verilerin tanımlanması, saklanması ve taşınması için kullanılan bir işaretleme dilidir. Bağımsız bir kuruluş olan W3C (World Wide Web Consortium) tarafından geliştirilen XML, herhangi bir kurumun tekelinde bulunmayan esnek bir yapıya sahiptir. Bu esneklik, kullanıcıların kendi etiketlerini tanımlayarak sistemlerini kurmalarına ve bu etiketleri standardize etmelerine olanak tanır.

XML, farklı türdeki verileri tek bir formatta saklayabilir ve bilgiye hızlı ve ortamdan bağımsız olarak erişim sağlar. Günümüzde kullanılan verilerin büyük bir kısmı “unstructured” (yapılandırılmamış) olarak nitelendirilir. XML, bu verileri yapılandırarak kolayca sorgulanabilir hale getirir.

XML’in Temel Özellikleri

1. Esneklik: Kullanıcılar, kendi sistemlerine uygun etiketleri oluşturabilir.
2. Veri Transferi: Verilerin taşınmasını kolaylaştırır ve verinin içerik bilgisiyle saklanmasına olanak tanır.
3. İçerik ve Sunum Ayrımı: XML, içerik ve sunum bilgilerini birbirinden ayırır; bu da onu HTML’den ayıran önemli bir özelliktir.
4. Standartlar: XML, uluslararası bir standart olup veri alışverişinde yaygın olarak kullanılır.

XML Örnekleri:

XML’in Sözdizim Kuralları

XML Dokümanının root’u olmalıdır.

XML Prolog: XML dokümanının başında XML dokümanına ait bilgi olabilir.

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>

XML Etiketleri mutlaka kapatılmalıdır.

Başlangıç etiketi ile bitiş etiketi büyük/küçük harf uyumu olmak zorundadır.

Etiket açma ve kapatma işlemi iç içe şekilde sırasıyla yapılması gerekir.

Özel karakterlerin kullanıma dikkat edilmelidir. Özel karakter listesi aşağıda listelenmiştir.

< küçüktür işareti için &lt;
> büyüktür işareti için &gt;
& and (ve) işareti için &amp;
‘ tek tırnak işareti için &apos;
“ çift tırnak işareti için &quot;

XML yorum etiketi HTML ile aynıdır.

<!-- Yorum Satırı -->

Uygun bir XML dokümanına «well formed» denir.

XML Dokümanlarını Görselleştirme

XSLT(Extensible Stylesheet Language Transformations, Genişletilebilir Biçimlendirme Dili Dönüşümleri)

CSS ile XML dokümanını görselleştirmeniz mümkündür.

<?xml-stylesheet type="text/css" href= "StyleDosyasi.css"?>

Bir XML dokümanı ve görselleştirilmiş halini güncel bir tarayıcı ile görüntüleyebilirsiniz.

XSL ve XSLT

• XSL (The Extensible Stylesheet Language): XML dosyalarının içindeki verileri işlemek, dönüştürmek ve görselleştirmek için kullanılan bir diller ailesidir.
• XSLT (XSL Transformations): XML dokümanlarını farklı biçimlere dönüştürmek için kullanılan bir dildir.

XML Validator (XML Doğrulayıcı)

• XML dosyalarında hata olması durumunda işlem durdurulur. Bu, XML çözümleyicisinin hızlı ve uyumlu çalışmasını sağlar.

XML DTD ve XML Schema

• DTD (Document Type Definition): XML dosyalarının yapısını tanımlayan kurallar kümesidir.
• XML Schema: XML belgelerinin geçerliliğini kontrol eden kuralları belirlemek için kullanılan bir dildir.

XML Web Services

İnternet üzerinde uygulamalar arasında veri alışverişi sağlamak için XML’in nasıl kullanıldığını ele alır. Bu bölümde öne çıkan teknolojiler ve protokoller şunlardır:

• WSDL (Web Services Description Language): XML tabanlı bir dil olup, web servislerini tanımlamak ve servislerin yerini belirtmek için kullanılır. WSDL, bir web servisinin ne yaptığı, nerede bulunduğu ve nasıl erişileceği gibi bilgileri içerir.
• SOAP (Simple Object Access Protocol): XML tabanlı bir iletişim protokolü olarak, internet üzerinden bilgi değişimini sağlar. Platform ve programlama dili bağımsızdır, bu da farklı sistemler arasında veri transferine olanak tanır.
• UDDI (Universal Description, Discovery and Integration): XML tabanlı web servislerinin kayıt ve keşfi için kullanılan bir dizin sistemidir. UDDI, web servisleri hakkında bilgi sağlayarak farklı uygulamalar arasında iletişimi kolaylaştırır.
• RSS (Really Simple Syndication): Web sitelerinden gelen yeni içeriklerin takibini kolaylaştıran bir bildirim sistemidir. RSS, içerik sağlayıcıların güncellemelerini XML formatında sunmalarını sağlar ve kullanıcılar bu içerikleri takip edebilir.

RSS olarak sunulan içerik web sitesinde sunulan içeriğin tamamını, özetini veya sadece başlığını içerebilir.

XML, veri taşımada ve saklamada esneklik ve standartlaşma sağlayan bir dil olup, birçok web tabanlı servis ve teknolojinin temelini oluşturur.